Merhaba Dostlar 🌸
Özel günlerden birini daha yaşıyoruz. Herkesin ulusal egemenlik ve çocuk bayramını gönülden kutlarım. Hem iç çocuklarımızın hem de dünyadaki tüm çocukların hak ettiği sevgiyi, şefkati, anlayışı ve nicesini gönlünce yaşamasını, özgürce o biricik hediyelerini kendileri ve bütünle paylaşabilmelerini dilerim.
Bugün, Ramazan ayı ilhâmlı ve mekânsal farkındalık niyetli paylaşım serimizde sıra mutfaklarımızda. Evlerimizin her alanı, her işlevi ayrı kutsal değil mi?
Mimarlıkta ve Feng Shui’de bazı mekânlara daha çok önem verilirken bazılarının daha geri planda tutulduğuna şahit oluyorum ve bunu algılamakta çok zorlanıyorum. Aslına bakarsanız modern dünya görüşünün bir uzantısı olarak algılıyorum bu durumu. Modernitenin getirdiği farklı alanlarda uzmanlaşma pratiği ve anlayışının, dolayısıyla modernite geleneğinin mekânsal etkisi, uzantısı olarak görüyorum.
Eskiden mekânın çok işlevli hâlinde mevcut olan bazı potansiyelleri bu sebeple artık pratik etme şansı elde edemiyoruz. Aynı mekânda hem yemek pişen ocağın, hem banyonun, hem gündelik yaşamın, hem de uykunun yer alabilmesi bize artık biraz aynı kişinin hem tıpta, hem astronomide, hem matematikte uzman olması gibi uzak gelebiliyor.
Gerçi bu konuda, kökenleri kişilere göre farklı sebeplerden kaynaklansa da bir dönüşüm olduğuna da hepimiz şahitlik ediyoruz. Küçük ev (tiny home) akımı son yıllarda dünyada oldukça yaygın ve hızla da yayılmaya devam eden bir eğilim örneğin. Son bir kaç yıldır ülkemizde de kendini göstermeye başlayan, son bir yılda ise hemen her gün yeni bir firmanın piyasada görünür hâle geldiğine şahit olduğum bir alan. Bununla ilgili ayrı bir yazı yazıyor olacağım, uzun zamandır Tiny House Magazine’e sözüm var.
Mutfaklarımız ile ilgili sorularımıza başlayalım ve lütfen konu ilginizi çekiyorsa kendinize sakin bir zaman ayırıp soruların sizin için cevaplarının farkındalığınızda görünür alana çıkması için alan açın.
Mutfak sizin için ne anlam ifade ediyor?
Ne sıklıkta yemek pişiriyorsunuz? Veya pişiriyor musunuz?
Bedeninizi ne ile beslediğinize ne kadar önem veriyorsunuz?
Mutfağınıza girebilen ve giremeyen içerikler var mı? Böyle bir ayrım var ise kim bu arkadaşlar? Arkalarında hangi sebepler var?
Hayatınızda ne kadar paketli, işlenmiş gıda var?
Mutfağınızda yer alan araç gerecin, yemek takımının, çatal bıçak setinin, ev aletlerinin ne kadarı aktif olarak kullanımda?
Tabakta, çatal kaşıkta, tencere tavada, bardakta, vb. mutfak ekipmanlarında bir adet sınırınız var mı?
Mutfak alış verişi yaparken yerel olanı desteklemek üzere bir eğiliminiz var mı?
Satın aldığınız ürünlerin üreticileri ile temasta olmaya, en azından kimin ürettiğini bilmeye önem veriyor musunuz?
Şayet üreticisini bildiğiniz ürünler var ise bunlarla kendinizi ve sevdiklerinizi beslerken, bilmediklerinize göre bir fark hissediyor musunuz?
Ürünleri satın alırken taşıma işlevi için çöp üretmemek adına aldığınız önlemler var mı? File, bez torba, kavanoz, şişe, vb.
Balkonda, cam önünde, bahçede, vb. kendi ürettiğiniz yeşillik, sebze, meyve var mı? Var ise bunları yerken, sevdiklerinize servis ederken kaynağını bilmediğiniz yiyeceklere nazaran bir fark gözlemliyor musunuz kendinizde veya sevdiklerinizde?
Yemek ve içeceklerinizi gerçek ateşte mi pişiriyorsunuz (ateşli doğalgaz, tüplü ocak, vb. ) yoksa mikrodalga, kettle, elektrikli ocakta mı?
Mutfakta temizlik ve hijyeni sağlamak için ne tür ürünler kullanıyorsunuz? Reklamlarda sık karşılaşılan ve fakat hem insana hem doğaya zararlı kimyasallar içeren ürünleri mi, insan ve doğa dostu içerikleri mi? Bu temizlik malzemelerini hiç kendiniz yapmayı denediniz mi?
Mutfağınızdan ne kadar çöp çıkıyor haftalık olarak? Geri dönüşüme özen gösteriyor musunuz? Geri dönüşüme bile gerek kalmayacak çözümler üretmek üzere neler mümkün ilginizi çeken bir konu mu?
Kompost yapıyor musunuz?
Mutfağa ayırdığınız bütçenin farkında mısınız?
Mutfak için satın aldığınız, yetiştirdiğiniz, pişirdiğiniz vb. içeriklerin ne kadarı tam zamanında bitiyor, ne kadarı artıyor, bozuluyor, çöpe veya komposta gidiyor?
Artan yemeklerinizi nasıl değerlendiriyorsunuz?
Yemek yerken nasıl bir ruh hâline ve ortama sahipsiniz?
Sofranıza gelen yemekler için şükran hissediyor musunuz? Şayet hissediyorsanız bu şükranı nasıl ifade ediyorsunuz?
Yemek esnasında televizyon, telefon, tablet, vb. ilgileniyor musunuz, yoksa sadece yemeğe konsantre olup farkındalığınızı yemek yeme eyleminde tutmayı mı seçiyorsunuz?
Mutfağınızın aydınlatması nasıl? Size iş yaparken kolaylık sağlıyor mu? Gerek gün ışığı düzeyi, gerek akşam aydınlatmasında ferah bir hissi var mı, yoksa rahat edemediğiniz noktalar mevcut mu? Eğer rahatsızlıklarınız var ise bunlara çözüm üretmek için eyleme geçmek için neler mümkün?
Mutfağınıza taze hava girebiliyor mu? Girebiliyorsa havalandırma için yeterli mi?
Tezgah üstleriniz ne durumda? Kalabalık, sakin, düzenli, ferah, karmaşık.. vb?
Tezgah üstlerinde su ve yağ gibi birikintilerin oluşturacağı sağlık riskleri için aldığınız önlemler neler? Bu önlemler insan ve doğa sağlığı ile uyumlu mu?
Buzdolabınızın içi ne durumda? Orada barındırdığınız her şeyi mümkün olduğunca görünür ve kolay erişilir kılabiliyor musunuz? Yoksa oldukça kalabalık ve aradığınızı zor bulur hâlde misiniz? Hatta bu sebeple tarihi geçen, bozulan, vb. yiyecekler oluyor mu?
Mutfak aletleriniz çalışır durumda mı? Hepsini kullanıyor musunuz? Kullanmadıklarınız varsa ve bir gün belki kullanılır diye bekliyorlarsa aktif olarak kullanacak birilerine hediye etmeye ne dersiniz? Sizin ihtiyacınız olduğunda, tam da o an ihtiyaç duyduğunuz versiyonuna ulaşma ihtimalinize güvenmek sizin için ne kadar mümkün? Şimdiye dek mümkün olmadıysa dahi bir denemek ister misiniz?
Mutfak dolaplarınızın içleri, düzenli, ferah ve barındırdıkları malzemeler kolay ulaşılır durumda mı? Yoksa yoğun, sıkışık, bir şey alırken uğraştıran ve sizi dolayısıyla yoran bir hâlde mi?
Ben şimdilik burada sizi mutfaklarınızla baş başa bırakıyor olayım. Ve bir dahaki buluşmamıza değin sevgilerimi sizlerle yollayayım.
©Tûba İmik Saka 2021
Bu yazı ve yazıya ait görselin tamamı ya da parçalarının kopyalanması, kaynak göstermeksizin ve izinsiz paylaşılması, yazar isminin değiştirilmesi Telif Hakları Kanunu hükümlerince yasaktır. Aksi durumlarda yasal işlem uygulanır.